“Leden moeten niet de basis, maar de tóp van onze partij zijn.”

Beste vrienden Christendemocraten,

Het mindere verkiezingsresultaat ligt bijna een half jaar achter ons. Er zijn genoeg analyses gemaakt, er is een Vlaamse regering gevormd en de hevigste emoties zijn voorbij. Nu is het tijd om onze rug te rechten. Om vooruit te kijken en aan een nieuw verhaal te werken.

Ik stel me via deze weg kandidaat voor het nationaal voorzitterschap van onze partij. Jullie beslissen straks wat met onze partij zal gebeuren. Gaan we verder op dezelfde manier of durven we fundamenteel ingrijpen? Mijn kandidatuur is er een vóór verandering en steunend op 3 belangrijke elementen:

1. Laten we kracht én macht aan onze leden teruggeven.
2. Laten we iedereen en alles in balans houden.
3. Laten we een duidelijke stijl en positionering hanteren.

Wil je als lid niet langer de basis maar de top van de partij zijn? Die links-rechtse-spreidstand definitief achter je laten? En meewerken aan een warmere en correctere balans in onze samenleving?

Steun dan mijn kandidatuur.

De wereld verandert razendsnel en samen met de ‘overload’ aan (digitale) informatie, hebben wij allemaal meer moeite om te ‘volgen’. We wantrouwen vaker, blokkeren eenvoudiger informatie en creëren sneller een anti-houding. Exact waar de politiek al jaren mee geconfronteerd wordt. Niet in het minst onze partij. We zijn niet alleen voorbijgeschoten door anderen, we zijn in onze partijwerking én ons verhaal onvoldoende geëvolueerd.

Yves Leterme noemde het onlangs de uberisering van de samenleving. Alle tussenschakels worden weggevaagd: tussen producent en consument, tussen kranten en hun lezers, tussen programmamakers en kijkers… Mensen moeten niet meer naar het bankkantoor om te bankieren of naar het reisbureau om een vakantie te boeken. Op alle domeinen krijg je een-op-een relaties waardoor iedereen permanent in de kijker loopt.

De politiek zal met die veranderingen rekening moeten houden. Voor CD&V is dat een grote stap. Ons partijmodel blijkt te traag en moet geüpgraded worden. Het debat verloopt nu sneller en impulsiever, en er is ook minder samenhang in de samenleving en dus ook binnen partijen. Daar moeten we antwoorden op vinden.

“We zijn niet alleen voorbijgeschoten door anderen, we zijn in onze partijwerking én ons verhaal onvoldoende geëvolueerd.”

Hoe sneller onze samenleving verandert, hoe meer mensen snakken naar een bepaalde vorm van zekerheid. We willen weten waar ons leven en dat van onze nakomelingen naar toe gaat. De politiek moet die snelheid en bijhorende veranderingen in perspectief plaatsen en een houvast bieden. Dat betekent ook vandaag onpopulaire beslissingen durven nemen zodat ook op lange termijn het perspectief en die houvast niet verloren gaan. 

Het historische dieptepunt van onze partij vandaag is meteen de grootste opportuniteit die we ooit gekend hebben. Het is nu dat we onszelf kunnen én moeten heruitvinden. Als we verwachten dat werknemers, nieuwkomers, jonge gezinnen of ouderen mee moeten kunnen in die snel veranderende wereld, waarom wij als politieke partij dan óók niet? Als we verwachten dat burgers en partijleden zich engageren, dan moeten wij hen allemaal een bepaald houvast en perspectief bieden.

“Het historische dieptepunt van onze partij vandaag is meteen de grootste opportuniteit die we ooit gekend hebben.”

Ik zie 3 belangrijke voorwaarden om hierin te kunnen slagen:

1. Laten we kracht én macht aan onze leden teruggeven.
2. Laten we iedereen en alles in balans houden.
3. Laten we een duidelijke stijl en positionering hanteren.

1. Laten we kracht én macht aan onze leden teruggeven.

Alle politieke projecten die de laatste jaren enthousiasme wisten op te wekken, gingen uitdrukkelijk lángs de partijpolitiek heen en werden voornamelijk gedragen door burgerparticipatie initiatieven langs onderuit. Van StRaten-Generaal tot experimenten met deliberatieve democratie. Te gelijk experimenteren lokale besturen volop met burgerbudgetten. Allemaal initiatieven die 3 belangrijke doelstellingen nastreven:

• Betrokkenheid van mensen verhogen
• Transparantie verhogen
• Draagvlak creëren

De parallel met onze partijdemocratie is treffend. De top-down benadering heeft lang goed gewerkt, maar creëert vandaag vooral veel ongenoegen en inconsequenties. Daarom moeten we onze partijwerking durven herdenken. We moeten onze partij-piramide letterlijk op zijn kop durven zetten. Leden van CD&V vormen niet langer de basis van onze partij, maar wel de top. Ze moeten actiever en directer de koers van de partij kunnen bepalen, die vervolgens door onze mandatarissen wordt uitgedragen.

Maximale wendbaarheid binnen een duidelijk ideologisch kader

De nieuwe koers van onze partij moet kunnen anticiperen op een snel veranderende en vaak verrassende wereld. Hiervoor is maximale connectie tussen leden en partij noodzakelijk. D.m.v. een app willen we alle leden met elkaar verbinden en de mogelijkheid geven om hun mening te geven, ideeën met elkaar te delen en informatie uit te wisselen. Op deze manier staan we dagdagelijks met elkaar in contact wat de transparantie én participatie zal verhogen.

“Leden moeten actiever en directer de koers van de partij kunnen bepalen, die vervolgens door onze mandatarissen wordt uitgedragen.”

Ons ideologisch kader herdefiniëren we elke 5 jaar opnieuw d.m.v. een meerdaags ideologisch congres met leden en experten. Binnen dit afgesproken kader zal 5 jaar lang aan politiek gedaan worden. Tijdenseen jaarlijks actualiteitscongres met duidelijke én open agendabepaling worden partijstandpunten goed- of afgekeurd door de leden. Toekomstige ministers worden door de leden aangeduid d.m.v. stemming.

Een duidelijkere rolverdeling

De nieuwe voorzitter wacht een moeilijke tocht, dus de gids behoeft enige ervaring. Hij zal als een echte spelverdeler de nieuwe structuren moeten opzetten en vervolgens het nieuw “radarwerk” moeten laten draaien. Dit gebeurt het beste in combinatie met een straffe CEO en uitgebalanceerd team van experten. Zij zullen de schwung er terug in moeten krijgen en het lef tonen om een lange termijn koers uit te zetten, zonder zich te laten afleiden door de peilingen. Want dat is het drama van de politiek: men voert een beleid en kiest standpunten in functie van peilingen.

2. Laten we iedereen en alles in balans houden.

In de politiek spreekt men altijd over links en rechts, het centrum, gematigd, conservatief of extreem-links en rechts. Een klassieke partij als de onze worstelt vaak met haar positie op die traditionele links-rechts-schaal. Bepaalde van haar leden pleiten voor een meer ‘rechtsere’ koers, andere leden voor een meer ‘linksere’. Veel leden voor het behoud van het ‘centrum’.

Dit lijkt niet alleen een onhoudbare ‘spreidstand’ voor een partij als CD&V, maar is ook gewoon gebleken bij de laatste verkiezingen. Deze leren ons dat elke klassieke bestuurspartij, en daar mogen we ondertussen NVA ook bijrekenen, achteruitgaat of niet doorbreekt. Als dan een extreemrechtse partij de verkiezingen wint met een extreemlinks sociaaleconomisch programma en extreemrechtse standpunten over asiel en migratie, dan is er geen sprake meer van een links-rechts-schaal. Maar wel van centrum en extremen of een open-gesloten schaal.

Open politieke partijen zijn toekomstgericht, oplossingsgericht en nemen duidelijke standpunten in. Ze zoeken eenheid en positieve oplossingen. Gesloten partijen zijn negatief, vergroten problemen uit zonder oplossingen te bieden en bouwen muren tegen vooruitgang. Wanneer gesloten partijen verkiezingen winnen, betekent dit dat alle centrumpartijen het hebben laten afweten. We moeten respect hebben voor elke kiezer, dus ook voor zij die op extremen stemmen.

Hoe je het ook draait of keert, politiek gaat in zijn finaliteit altijd over ‘balans’. Het evenwicht vinden in groei en groen. In identiteit en solidariteit. In bescherming en afscherming. In participatie en verantwoordelijkheid. Een evenwicht dat iedere partij invult met andere oplossingen. Voor ons Christendemocraten betekent evenwichtig aan politiek doen 3 zaken:

• Mensen samenhouden
• Een warme samenleving
• Een correcte verhouding/relatie/overeenkomst/afspraak/…

Mensen samenhouden

Zijn wij een conservatieve of progressieve partij? Wij zijn in de eerste plaats een partij die mensen probeert samen te houden en niet tegen elkaar op te zetten noch te stigmatiseren. Conservatief komt van het Latijnse ‘conservare’ wat eigenlijk ‘bijeenhouden’ betekent, een omschrijving die ons het beste ligt.

Een warme samenleving

Niemand kiest bewust om in armoede te leven of ziek te worden. Daarom is het belangrijk dat zij die sterk zijn, de zwakkeren mee vooruit helpen. En dat zij die kwetsbaar zijn, respect hebben voor de kansen die er zijn. De warme samenleving die we willen blijven, vraagt een sociale reflex naar zij die kwetsbaarder zijn.

Een correcte verhouding

Willen we onze warme samenleving en democratie behouden, dan moet er een beter evenwicht komen in rechten en plichten. Wij mogen eisen dat iedereen de taal kent, zich ‘commit’ aan onze normen en waarden en beseft dat de rechtsstaat boven het geloof staat.

Maar politiek gaat ook over het herverdelen van middelen. Deze herverdeling moet, ongeacht de uitdagingen, altijd in balans blijven, willen we onze welvaartsstaat kunnen handhaven. Echter moeten we durven toegeven dat de herverdeling bijgestuurd dient te worden. Rijken worden enkel rijker, armen enkel armer en de middenklasse betaalt nu al vele jaren het grootste stuk van de rekening. Het grootste deel van de ‘herverdeling’ gebeurt overigens op Belgisch niveau. We mogen dus niet vergeten dat een sterk Vlaanderen baat heeft bij een België dat werkt.

3. Laten we een duidelijke stijl en positionering hanteren.

Wij moeten zo aantrekkelijk als de iPhone worden. Alle complexiteit blijft achter het scherm verborgen, zodat alleen de keuzemogelijkheden en een geruststellende eenvoud nog te zien zijn.

We moeten onze geloofwaardigheid terugverdienen. Hiervoor zijn tijd en nieuwe gezichten nodig. Als wij ons straks opnieuw gaan presenteren aan leden en kiezers, zal onvermijdelijk de vraag gesteld worden: “waar staat de CD&V (nog) voor?”. Als je dat vandaag op straat zou vragen is de kans reëel dat woorden als onduidelijk, oubollig, prekerig en postjespakkers volgen.

Maar met de basiswaarden van de christendemocratie is niets mis, we moeten ze gewoon moderner definiëren. De ‘C’ moet niet worden verdrongen, maar geaccentueerd. Wij zijn de enigen die het levensbeschouwelijke in de kern van haar gedachtegoed draagt. En dat is een opportuniteit want in onzekere tijden zoeken mensen naar zingeving in hun bestaan. Terwijl andere formaties nationalistisch of materialistisch van inslag zijn, heeft zij oog voor de meerwaarde van spiritualiteit en godsdienst. De moderne Christendemocraat laat zich leiden door 4 basisprincipes

• Het personalisme streeft naar een samenleving waarin elke mens zich als unieke persoon kan ontplooien in verbondenheid met anderen. Het personalisme kan antwoorden bieden op de vele maatschappelijke problemen die geworteld zijn in individualisme en materialisme. 
• Solidariteit betekent dat wij allemaal samen een gemeenschappelijk belang onderschrijven, ten gunste van iedereen, maar soms ten koste van zichzelf. Hierdoor dragen we bij aan de sociale cohesie. 
• Rentmeesterschap gaat over verantwoordelijk beheer van wat ons is toevertrouwd. Het staat voor een politiek van de lange termijn, met respect voor de volgende generaties, ook als dat de huidige generatie minder goed uitkomt. Durven onpopulaire maatregelen nemen.
• Subsidiariteit gaat over verbondenheid, waarbij de staat de diversiteit aan onderliggende gemeenschappen ruimte geeft en ondersteunt, tenzij die gemeenschappen de verbondenheid in de bredere samenleving bedreigen. 

De stijl die het beste past bij bovenstaande 4 principes is die van de voeten op de grond en simpliciteit. Symbooldossiers. Politieke spelletjes. Steekvlampolitiek. Twitterrellen. Of zelfs commedia dell`arte. Het draagt allemaal niets duurzaam bij aan onze samenleving. We moeten hierboven durven staan. Het leven hoeft niet altijd een boksmatch te zijn met winnaars en verliezers. Bewandel niet de weg van stilstand of achteruitgang. Het was vroeger niet beter, het was vooral minder. Niemand wil terug naar de jaren ‘40. Iedereen wil vooruit. Het is duidelijk dat de positionering van de partij perspectief moet bieden aan de mensen. Waar het populisme van extreme partijen gebaseerd is op het creëren van angst in hoofde van de mensen, is het de taak en de uitdaging van een extreem-open partij om antwoorden te bieden, en vooral concrete perspectieven: perspectivisme als antwoord op populisme. Wij allemaal samen bouwen vandaag aan de wereld van morgen. Die van onze kinderen en kleinkinderen. Voor generaties en generaties.